"Yürüyen Ölü Adam" Öldü

Prof. Dr. Sedat Laçiner

Güncel Yazılar, 24 Ağustos 2023

23-24 Haziran İsyanından sonra Putin ile Prigojin ve adamları arasında güya bir anlaşma sağlandı ancak olan olmuştu bir kez. Wagner İsyanı, Putin'in otoritesini sarstı, kamuoyunda "Putin de yıkılabilir, Moskova da işgal edilebilir" duygusunu uyandırdı.

İsyanın daha ilk saatlerinde, yani Wagner savaşçıları Moskova yolunda ilerlerken öfkeli görünen Putin, Rus devlet televizyonundan Prigojin'i "hain" ilan ediyor, Wagner şeflerinin mutlaka cezalandırılacaklarını ilan ediyordu.

Prigojin bir şekilde ikna edildi ve adamlarıyla Beryaz Rusya'ya çekilmek üzere isyana son verdi. Putin de güya kendisini ve adamlarını affetti. Ancak pek çok Rus uzmana göre Prigojin artık "yürüyen ölü bir adam"dı. Sonu an meselesiydi... Nitekim o günlerde ABD Başkanı Biden, ben onun yerinde olsaydım ne yediğime dikkat ederdim, gözüm hep menüde olurdu" dedi. Biden'ın ima ettiği açık bir zehirlenmeydi. Biden'dan birkaç gün sonra ise CIA Başkanı William Burns, "Putin, intikamın soğuk yenen bir yemek olduğunu düşünür. Prigojin'in yerinde olsaydım çeşnicibaşımı kovmazdım" dedi... Belli ki Amerikalılar o günlerde en üst seviyelerde Prigojin'e yapılacak bir suikast girişiminden haberdardırlar, bu konuda bazı istihbaratları vardı... Ama elbette Prigojin'i öldürmek için tek yöntem yemeğine zehir katmak değildi... 23 Ağustos 2023 günü, yani isyandan tam 2 ay sonra Prigojin ve Wagner'in en önemli şeflerinden biri daha Moskova yolunda düşen uçakta hayatlarını kaybedince insanların aklına hep bunlar geldi. Amerikalı işadamı Elon Musk, Prigojin'in ölümü/öldürülmesi için "beklediğimden de uzun sürdü" dedi.

***

İri yarı kel adam adam hapishane koridorlarında yürürken ona eşlik eden Hapishane Müdürü ve yardımcıları gergindi... İri yarı kel adam remsi bir yetkili değildi, ancak etrafındakiler ondan ilahmış gibi korkuyorlardı. Yardımcısının elinde dosya vardı, müdüre isimleri saydı, hücrelerden toplanan en azılı suçluların iri yarı kel adamın önünde tek sıra yapıldı. Prigojin çoğu ağırlaştırılmış müebbet almış, Rusya'nın en azılı suçlusu olan bu adamlarla sanki Rusya'nın tek sahibi kendisiymiş gibi konuştu; "bize katılın, anavatanınızı koruyun, eğer 6 ay ön cephede göğüs göğüse savaşır ve hayatta kalmayı başarabilirseniz hepiniz affedileceksiniz, birer özgür adam olarak evlerinize döneceksiniz. Tabii dönmek isterseniz. Çünkü bundan sonra eviniz Wagner ve bizler olacağız."

Konuşan adam Prigojin'den başkası değildi. Acımasızlığı ile ün yapan Wagner, paralı asker toplayan bir şirketti. Wagner'i acımasız yapan en önemli insan kaynaklarının başında ise hapishaneler geliyordu. Prişgojin, kendi ifadesiyle bu şekilde 50 bin mahkumu paralı savaşçı olarak istihdam etti. Sadece Ukrayna Savaşı'nda 40 bin hükümlünün Wagner savaşçısı olarak istihdam edildiği sanılıyor...

***

Wagner öylesine acımasız yöntemlerle hareket etti ki bu yöntemler arasında balyozla adam dövmek, canlı canlı kafa kesmek ve ceset yakmak da vardı. Uluslararası İnsan Hakları örgütleri tüm bu şikayetleri defalarca rapor etti, hatta video görüntülerini raporlarına ekledi. Ancak Rusya devleti bu raporları görmezden geldi, kendisinin Wagner ile bir ilgisi bulunmadığını söyledi durdu. Oysa ki Temmmuz 2023'de bizzat Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Wagner'i ayakta tutanın kendileri olduğunu, Wagner'e ve şefi Prigojin'e 1 milyar dolar civarında kaynak aktardıklarını itiraf etti...

Rusya, Wagner'i ilk önce 2014'de Doğu Ukrayna'da kullandı. Kırım'ı ilhak eden Rusya, Doğu Ukrayna'ya resmi askerlerini yollamaktan kaçındı ve o bölgede büyük bir silahlı isyan çıktığı izlenimini kuvvetlendirmek için Wagner savaşçılarını o bölgeye gönderdi. Wagner, daha sonra Libya'da Hafter güçleriyle birlikte savaştı, Suriye'de Esad rejimine destek oldu, Orta Afrika Cumhuriyeti ve Mali gibi çeşitli Afrika ülkelerinde Rusya'nın anlaştığı rejimleri destekledi. En son Ukrayna Savaşı'nda en ön saflarda yer alan Wagner, düzenli ordudan daha başarılı işlere imza attı. Ancak ne olduysa oldu Wagner ile devlet arasına kara kedi girdi. Prigojin, Savunma Bakanlığı ve Genelkurmay başkanlığının kendilerine yeterince mühimmat ve diğer lojistiği sağlamadığını, onların beceriksizliği yüzünden çok sayıda adamını kaybettiğini ilan etti... Prigojin, bu eleştirilerinde öylesine ileri gitti ki artık Bakan'a ve Genelkurmay Başkanına kamera önünde hakaret ediyordu, küfür ediyordu... İsyan eder gibi konuşan Prigojin'in amacı sesini Devlet Başkanı Putin'e duyurmaktı...

Prigojin'in bu videolarını izlerken durumunun oldukça "ümitsiz" olduğunu düşündüm. Çünkü Devlet Başkanıa ulaşmak için basın kullanılmaz. Bunu yapmak zorunda kaldıysanız ya delisinizdir ya da gözden çıkarılmış biri. Nitekim Haziran ayı geldiğinde Kremlin, Wagner'i devre dışı bırakacak bir karar aldı ve Wagner savaşçılarına Bakanlıkla sözleşme yapmalarını bildiren birer evrak gönderdi. Karara göre Wagner savaşçıları artık düzenli ordu askerleri gibi olacaktı ve Savunma Bakanlığı'ndan emir alacaklardı. Prigojin delirdi... Moskova'da hainler olmalıydı, Putin aklını mı yitirmişti... En iyisi Moskova'ya yürüyerek samimiyetlerini ve ciddiyetlerini kanıtlamaktı. Öyle de yaptı, silahlı adamlarıyla, zırhlı araçlarıyla birlikte Moskova yoluna çıktı. Yolda bir Rus uçağını ve direnen az sayıda askeri de öldürdüler... İlginç olan Wagner isyanına olan direnişin pek az oluşuydu. Sanki bazı komutanlar alttan alta Prigojin'e destek veriyor, Moskova'da bir şeylerin değişmesini temenni ediyorlardı... Rostov'da sivil halkın Wagner güçlerine dönük sevgi gösterileri ise Prigojin'in Rus halkının sevgisini kazandığının açık göstergesiydi...

Putin'e en ufak muhalefetin ağır bir şekilde cezalandırıldığı bir ülkede isyan çıkarmak, uçak düşürmek, başkente yürümek, devletin en üst yöneticilerine hakaret etmek olacak iş değildi. Bu nedenle Kremlin'in Prigojin'le anlaştığı ortaya çıkınca herkes şaşırdı. Wagner savaşçıları 24 saatten kısa bir sürede isyandan vazgeçti ve kışlalarına geri döndüler... Güya devreye Beyaz Rusya lideri Lukaşenko girmişti ve onun arabuıluculuğunda isyan sona ermişti. Wagner savaşçıları ve Prigojin'in yeni üssü artık Belarus olacaktı. Ancak Putin sonraki günlerde Wagner'in başına geçmesi için diğer liderlerle görüştüğünü ve Prigojin dışında hepsinin bu talebi kabul ettiğini açıkladı...

Wagner güçleri Moskova'ya yürürken Putin devlet televizyonuna çıktı ve alışılmadık bir açıklama yaptı, Prigojin'i isim vermeden "hain" ilan etti, yaşananların ihanet olduğunu söyledi. Bu sözler önemlidir, çünkü Putin geçmişte verdiği bir demeçte herşeyi affedebileceğini ancak "ihanet"i asla affedemeyeceğini açıklamıştı...

Rusya uzmanları, görüntü ne olursa olsun Putin'in Prigojin'i affetmeyeceğini düşünüyorlardı. Bazı yorumcular ise herşeyin bir "oyun", bir "danışıklı dövüş" olduğunu. Komploculara göre Putin ve Prigojin anlaşmışlardı, amaçları muhalifleri ortaya çıkarmaktı. Ancak işaretler hiç de öyle söylemiyor...

***

23 Ağustos 2023'de yani dün düşen uçak neden düştü, birileri mi düşürdü? Eğer bunu Putin veya devlet yaptırdı ise bunu öğrenmek belki de hiç mümkün olmayacak. Wagner, kazanın hemen ardından uçağın Rusya güvenlik güçlerinin ateş açması sonucu düştüğünü iddia etti. bazı yorumcular ise uçağın hava savunma sistemleri tarafından düşürüldüğünü iddia etti. Üçüncü bir grup ise kazadan bahsediyor. Mesajlar incelendiğinde pilot hiçbir yardım çağrısında bulunmamış, yani buna vakti olmamış. Bu durumda ya çok uçağın kendisinden kaynaklı ani bir patlama oldu ya da uçak dışarıdan vuruldu... Bizler dedetktif değiliz, detaylarda boğulmanın anlamı da yok... Su testisi su yolunda kırıldı... "Yürüyen ölü adam" denilen Prigojin sonunda öldü... Boş bıraktığı koltuğa kimin oturacağı ise şimdiden belli... Onun ölümü Kremlin için pekçok şeyi kolaylaştıracak... Artık kameralar önüne geçip tuhaf açıklamalar yapan biri olmayacak, Moskova'ya isyan eden bir Wagner de...

Prof. Dr. Sedat Laçiner

Güncel Yazılar, 24 Ağustos 2023

Not: Yazar, bu blog dışında herhangi bir yerde yazmamaktadır. Bu blogdaki yazıları atıf gösterilmek kaydıyla kısmen veya tamamen yeniden yayımlanabilir.

--------------------------------------------------------------------------- Sedat Laçiner YouTube Kanalı ----------------------------------------------------------

Yazarın Bu Blogdaki ve İlgili Bağlantılardaki Diğer Yazıları:

- Uzak Asya'nın Nüfus Sorunu ve Değişen İnsan, Prof. Dr. Sedat Laçiner, Güncel Yazılar, 17 Ağustos 2023

-Batı Afrika'da Savaş Sesleri, Prof. Dr. Sedat LAÇİNER, 4 Ağustos 2023

- Oppenheimer: Başyapıt mı, Hayal Kırıklığı mı? Temmuz 28, 2023 Sedat Laçiner, 28 Temmuz 2023

- Titanyum, Vanadyum ve Küresel Ekonomik Kutuplaşma 17 Haziran 2023 Prof. Dr. Sedat LAÇİNER

- Sentetik İnsan Arayışları ve Olası Sonuçları Haziran 14, 2023 Prof. Dr. Sedat LAÇİNER

- İran ve Rusya: İnsansız Hava Araçlarıyla Gelen Dostluk, Prof. Dr. Sedat LAÇİNER Güncel Yazılar, 13 Haziran 2023

- Türkiye'nin En Hızlı Yükselen İhracat Sektörü: Türk Dizileri, Prof. Dr. Sedat Laçiner, Güncel yazılar, 10 Haziran 2023 - İşinizi Bir Robota Kaptırmak İster misiniz?: Yapay Zekanın İstihdam Üzerindeki Olası Etkileri, Prof. Dr. Sedat Laçiner, 6 Haziran 2023

- Çin - ABD Savaşı: İhtimal Dışı Değil, Prof. Dr. Sedat Laçiner, 5 Haziran 2023

- Üçüncü Dünya Savaşı mı Yaklaşıyor, 21 Mayıs 2023

BU MAKALEYİ SESLİ DİNLE - YOUTUBE

- Japonya, NATO Üyesi Olur mu?, 13 Mayıs 2023