3. Dünya Savaşı mı Yaklaşıyor

Mayıs 21, 2023

Prof. Dr. Sedat LAÇİNER

Rus yazar Anton Çehov tarafından ortaya atılan anlatım ilkesine göre; bir hikayede görünen/bahsedilen her öğe hikayenin devamında mutlaka kullanılır… Örneğin bir yazar, bir hikayede bir silah gösteriyorsa, o silah olay örgüsünde bir süre sonra ateşlenir, mutlaka kullanılır… Nitekim tiyatro oyunlarında ve sinema filmlerinde, hikayenin başlarında seyirci sahnede bir silah görmüşse o silah mutlaka patlar…

“Çehov’un silahı” ilkesinden hareket edersek dünyanın sonu pek parlak görünmüyor, çünkü devletler delicesine silahlanıyorlar ve görünen o ki bu silahlar kullanılmak üzere alınıyor…

***

2022 öncesinde dünya zaten bir silahlanma yarışına girmişti… ancak yarışı muazzam bir hıza taşıyan 2022 Şubat’ında başlayan Ukrayna Savaşı oldu…

Dünyanın en güvenli yeri olduğuna inandırıldığımız Avrupa, bir gecede 2. Dünya Savaşı kabusuna geri döndü…

Etrafı barut kokusu sararken, savaşın yayılma ihtimali Paris’i, Berlin’i, hatta Londra’yı bile düşündürüyor… Rus istihbarat gemileri Kuzey Denizi'nde ve Baltık Denizi'nde olası karşı saldırı için yer altı enerji hatlarını tespit ediyor...

Putin’in gerekirse nükleer silah kullanabileceklerini defalarca tekrarlaması ise Nagasaki ve Hiroşima hatıralarının geçmişte kalmadığını, insanlığın nükleer bir savaşın eşiğinde olduğunu gösteriyor…

***

UKRAYNA SAVAŞI'NIN YAYILMA RİSKİ ARTIYOR

Üzerinden bir yıldan fazla zaman geçmesine rağmen Ukrayna Savaşı hızından ve dehşetinden hiçbir şey kaybetmedi… Şehirlerin üzerine füzeler yağıyor, her gün pek çok insan ölüyor veya yaralanıyor... Savaşın yayılma potansiyeli ise azalmak bir yana her geçen gün daha da artıyor…

Ukrayna Savaşı, artık Rusya-Ukrayna Savaşı da değil; başta ABD ve İngiltere olmak üzere Batılı ülkeler Ukrayna saflarına tanklar, savaş uçakları ve füzeler yığıyor… Çaresiz kalan Rusya ise ABD politikalarının karşısında roket hızıyla yükselen Çin’e yanaşıyor.

***

ASYA-PASİFİK DE ISINIYOR

Savaş çanları sadece Avrupa’da çalmıyor, uzaklarda, Asya-Pasifik’te de sular ısınıyor… Çin’i ekonomik ve siyasi yönlerden kuşatmaya çalışan ABD, bölgedeki askeri üslerini ve silah yığınağını artırıyor… Çin korkusuyla paniğe kapılan Japonya, Güney Kore, Tayvan ve Filipinler ise ABD’nin arkasında sıralanmış durumda... Bölgede askeri tatbikatların arkası kesilmiyor, biri biterken öbürü başlıyor... Pasifik’in güneyinde ise ABD ve İngiltere ile Avustralya ve Yeni Zelanda Çin’e karşı ayrı bir yapılanma içinde… Pasifik'in her köşesinde savaşa hazırlık var...

***

SİLAHLANAN ALMANYA VE JAPONYA

2. Dünya Savaşı’ndan sonra fiilen orduları ellerinden alınan ve yurt dışına asker göndermeleri yasaklanan Japonya ve Almanya, Ukrayna Savaşı’ndan sonra savunma bütçelerini öyle bir artırdı ki bir-iki yıl içerisinde Almanya dünyanın en büyük üçüncü savunma bütçesine sahip olacak, Japonya ise dördüncü…

Savunma harcamalarını tek başına taşımak istemeyen Amerikalılar bunu bile yeterli görmüyor ve Japonya, Güney Kore ve Almanya'nın çok daha fazla parayı silahlanmaya ayırmasını istiyor…

***

YENİ BİR DÜNYA SAVAŞI MI?

Kısacası ortam gergin ve pekçok uzmana göre bu daha başlangıç… Amerika, yükselen Çin’e karşı her türlü önlemi almakta kararlı… Çin ise geri adım atmıyor, kürenin her köşesinde faaliyetlerini artırıyor…

Yeni bir dünya savaşı mı yaklaşıyor?…

Bunu bilemeyiz, ancak küresel barışın şansı her geçen gün azalıyor…

Yaşananların bizim açımızdan tek olumlu yönü ise büyük güçlerin, en azından şimdilik, Ortadoğu’ya olan ilgisi azalıyor… Ayrıca ABD-Çin rekabeti bölge devletlerine yarışan güçleri birbirine karşı kullanma olanağını veriyor…

Bölge olarak savaşlardan çok çektik… Biz zamanlar hayranlıkla sokaklarında gezdiğim Halep, Şam ve Bağdat anlamsız savaşlarda harabeye döndü… Kardeş kardeşi öldürdü... Büyük güç mücadelelerinin kuzeye ve Pasifik’e kayması bizim bölgemiz açısından bir şans… Bölge ulusları, bu şansı iyi değerlendirmeli, çatışmaların dışında kalmayı başarmalı…

Öte yandan savaş nerede olursa olsun tüm insanlığı olumsuz etkiliyor… Bir yerlerden yükselen acı ve ahlar kürenin her köşesini dağlıyor… Ukrayna Savaşı şimdiden bizim de, geri kalan dünyanın da dengesini bozdu… Daha fazla savaş daha fazla huzursuzluk demek… Dileriz yeni savaşlar olmaz…

Diğer taraftan güzel temennilerde bulunmak, barış için dua etmek her zaman iyidir ancak olası gelişmeleri öngörüp tedbir almak çok daha iyidir…

Prof. Dr. Sedat LAÇİNER

Güncel Yazılar, 21 Mayıs 2023

-----------------------------------------------------------------------

BU MAKALEYİ SESLİ DİNLE - YOUTUBE

Yazarın Diğer Yazıları:

- Japonya, NATO Üyesi Olur mu?, 13 Mayıs 2023

- Batılı Şirketler Çin'den Vazgeçebilecek mi?, 3 Mayıs 2023

- Güney Kore: Devler Arasında Güvenlik Arayışı, 2 Mayıs 2023

- İmalat Amerika'yı Yeniden Tek Süpergüç Yapabilir mi?, 28 Nisan 2023

- Çin vs. ABD: Yeni Bir Soğuk Savaş mı?, 23 Nisan 2023

- Çin - Brezilya Yakınlaşması ve Küresel Güç Dengelerine Etkileri, 16 Nisan 2023

- ABD İstihbarat Sızıntısı: Belgeler Ne Diyor?, 13 Nisan 2023