Boşalan Yeni Zelanda, Göçmen Arıyor

Sedat Laçiner

Yeni Zelanda boşalıyor… Ülkede gündelik işleri yürütecek kadar bile insan bulunamıyor. Ülke, rekor sayıda vatandaşın ülkeden ayrılmasıyla oturma izni kısıtlamalarını gevşetiyor

5,3 milyon nüfuslu Yeni Zelanda, iş gücünü ve ekonomiyi desteklemek için, göçmen işçilerin ülkeye gelip yaşamasını kolaylaştırmak istiyor...

Ekonomik Kalkınma Bakanı Nicola Willis, vasıflı ve deneyimli göçmenlere yönelik vizelerin işgücündeki boşlukları kapatmaya yardımcı olabileceğini söyledi... YZ'nın hedefi, vasıflı ve tecrübeli çalışanları ülkeye çekebilmek ve ülkede kalmalarını sağlamak…

Bakan Willis, YZ'da pek çok sektörün işgücü açığı yaşadığını, vasıflı çalışan bulamadığını söyledi… YZ'lı bakan, "işletmelerden çok sayıda şikayet alıyoruz, mevcut iş gücünde bulunmayan önemli becerilere ve önemli deneyime sahip olsalar bile bazı göçmenler ikamet izni almakta çok zorlanıyorlar. Bu sorunları aşmamız gerekiyor" dedi.

YZ, gerçek anlamda 19. yüzyılda Avrupalılarca kolonileştirilmiş, genelde az nüfuslu bir yer… Yani nüfus açığı her zaman hissedildi. Fakat son yıllarda Yeni Zelanda'dan dışarıya göçlerde ciddi bir artış yaşanıyor. Ayrıca ülkenin GSMH'nda belirgin bir gerileme, büzülme yaşanıyor. Pek çok iktisatçıya göre YZ, nüfus azlığı nedeniyle büyüme potansiyelinin hep altında kalmış bir yer...

Az önce belirttiğimiz üzere, Yeni Zelanda vatandaşları, rekor sayılarda ülkeyi terk ediyor. Stats NZ'ye göre, Temmuz 2024 - 2025 arasında 73.400 Yeni Zelandalı ülkeyi terk ederken, 25.800 kişi yaşamak için evine döndü. Bu da 47.600 eksi göç demek. Nüfusu 5,5 milyonu bile bulmayan bir ülke için müthiş bir rakam...

***

Yeni açıklanan plana göre; 2026 yılının ortasından itibaren  belirlenmiş deneyim ve maaş eşiklerini karşılayan işçilere kolaylıklar sağlanacak. İkinci bir kolaylık paketi ise ticaret ve teknik alanda belli beceriler, belli tecrübe süreleri ve maaş eşiğini karşılayan grup için olacak... İkinci paket bilhassa esnafları ve teknisyenleri kapsıyor. YZ'da çok ciddi bir esnaf ve girişimci açığı var.

Göçmenlik Bakanı Erica Stanford, bu yolla vasıflı ve tecrübeli göçmenleri YZ'da kalmaya ikna etmek istediklerini söyledi...

***

Bu yılın Ocak ayında, Wellington hükümeti, "dijital göçmenler" olarak bilinen uzaktan, seyahat ederken çalışan kişiler için ziyaretçi vizesi şartlarını gevşetti... Bu vizeler influencerları da kapsıyor…

Şubat ayında ise "altın vize" olarak bilinen ve zengin kişileri kapsayan vize şartları gevşedildi... YZ'da bunun adı "Aktif Yatırımcı Plus Vizesi". Bu vizeyle oturum hakkı da elde ediyorsunuz… Değişiklik en çok Amerikalılara yaradı, bir hayli Amerikalı bu vizeye başvurdu…

***

YZ iş dünyası ise yabancı çalışanlar için vize kolaylıklarını memnuniyetle karşılarken, değişikliklerin uygulama tarihlerinin öne çekilmesini talep etti. Çünkü YZ iş dünyasının işgücü açığı acil ve yakıcı...

Fakat, göçü kolaylaştırıcı önlemler herkesi mutlu etmedi… Koalisyon ortağı New Zealand First (Önce Yeni Zelanda) partisi bu önlemleri protesto ederek hükümetten çekildiğini açıkladı... YZ First'e göre değişikliklerin iyi belirlenmiş hedefi ve odağı yok... Parti lideri ve Dışişleri Bakanı Winston Peters, YZ'nın Avustralya'ya geçiş için atlama taşı olarak kullanıldığını iddia ederek, "Onları alıyoruz, eğitiyoruz, becerilerini geliştiriyoruz, ailelerine bakıyoruz ve sonra göç ediyorlar" dedi.

Rakamlar Peters'ı doğruluyor. Geçen yıl Avustralya'ya göç eden Yeni Zelanda vatandaşlarının % 35'i başka ülke doğumluydu... Bu da bize gösteriyor ki Avustralya'ya taşınmanın yollarından biri de önce YZ'ya taşınıp, ora vatandaşı olmak, sonra Avustralya'ya göç etmek…

Çalışanlar Avustralya’yı tercih ediyor, çünkü Avustralya’da hem maaşlar daha yüksek hem de iklim daha sıcak… Avustralya’nın nüfusu 27 milyondan fazla, yani YZ nüfusunun 5 mislinden fazla. Büyük şehirler, büyük şirketler gençleri çekiyor.

Bilhassa Covid salgınından sonra Yeni Zelanda cazibesini kaybetmeye başladı. Kovid kaynaklı enflasyon konut fiyatlarında rekor artışlara neden oldu. Market enflasyonu da çok can yaktı. Hayat pahalılığındaki artışlara rağmen ücretler yeterince artmadı. Özellikle konut kıtlığı ve astronomik kiralar insanları YZ’dadan soğutuyor.

Bu nedenle YZ vatandaşlığını alan işçiler ve diğer çalışanlar Avustralya’ya veya başka bir ülkeye göç ediyorlar. YZ pasaportu güçlü bir pasaport, Avustralya ve İngiltere’ye neredeyse sınırsız göç imkanı veriyor.

YZ’dadan göçleri artıran başka nedenler de var: Örneğin uluslararası eğitim ve kariyer arayışı. Gençler YZ’dada yükselme imkanlarını sınırlı görüyor; Avustralya’ya, İngiltere’ye veya ABD’ye gitmek istiyorlar.

***

Önce YZ Partisi lideri Peters diyor ki, "Yeni Zelanda'daki işverenlerin, sanayinin ve yerel işçilerimizin ihtiyaçlarına odaklanan akıllı bir göç sistemine ihtiyacımız var; gelecek nesiller için hiçbir plan olmadan, daha fazla göçe yol açacak karambole politikalara değil."

Peters güzel konuşuyor ama sözlerinin gerçek hayatta hiçbir karşılığı yok… Yeni Zelanda, Danimarka gibi refah ülkelerinde bazı siyasiler yurt dışından, ülkelerine nitelikli göç gelsin istiyorlar "ama" diyorlar "bu göç yerel işçilerin maaşlarını azaltmasın, haklarını düşürmesin, ülkede karışıklığa, düzensizliğe yol açmasın vs". Yani hem dışarıdan işçi gelsin, hem de ülkede hiçbir şey değişmesin… Kulağa hoş gelse de böyle bir dünya yok... Herşeyden önce vasıflı ve tecrübeli işçiye talep tüm dünyada hergeçen gün artıyor… Bu işçiler, neden Yeni Zelanda'yı tercih etsinler ki? Avustralya, Almanya, Hollanda... aklınıza gelebilecek tüm Batılı ülkelerde nüfus azalması baskısı yaşanıyor ve bu ülkelerin mevcut nüfusları işgücü talebini karşılayamıyor. Yabancı işçileri çekmekte yavaş kalanlar, bunun cezasını yavaşlayan ekonomileri ile ödüyorlar. Göç, kültürel uyumsuzluk ve siyasi tepki anlamına da geliyor. Dikensiz gül bahçesi yok. Eğer göç alan ülke bunları yönetmekte yeterince smart değilse, ülkesinde aşırı hareketlerin yükselmesini de göze almak zorunda.

Kısacası göçe ihtiyaç artıyor ama göç de maliyetsiz değil. Bu maliyetleri yönetemeyen ülke geride kalır… Önümüzdeki 10 yıl içinde bir yandan göçmen karşıtı hareketler artacak, ama diğer yandan da vasıflı göçmenler kıymete binecek, kapanın elinde kalacak. YZ ise yavaş ve esnek olmaktan uzak siyasi yapısıyla bu işte geri kalıyor. YZ hükümeti değişime ayak uydurmakta geç kalıyor.

25 Eylül 2025

"Yeni Zelanda'yı Terk Ediyorlar: Wellington Daha Çok Göçmen İstiyor", Youtube video