Trump Etkisi: OECD Daha Yavaş Büyüme ve Daha Hızlı Enflasyon Bekliyor

Sedat Laçiner

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD), ABD'nin ithalata uyguladığı daha yüksek tarifelerin ekonomik büyümeyi yavaşlatacağını ve enflasyonu dünya çapında daha da yukarı iteceğini söyledi… Gümrük tarifelerinde olası artışların bu zararı daha da derinleştirmesi bekleniyor. OECD uzmanları, dünya ekonomisi için oldukça endişeli…

***

Pazartesi günü yayınlanan üç aylık bir raporda, Paris merkezli kuruluş, bu yıl ve gelecek yıl için dünyanın en büyük ekonomilerinin çoğu için büyüme tahminlerini düşürdü; başlıca istisnalar ise Çin, Arjantin ve Türkiye oldu. OECD, Türkiye’nin, Çin ve Arjantin’in büyüme tahminini dünyanın geri kalanının aksine düşürmedi…

En büyük düşüşler, ABD ile en yoğun şekilde ticaret yapan ve ihracatlarında önemli ölçüde daha yüksek engellerle karşılaşan iki ekonomi içindi… OECD, Meksika ekonomisinin bu yıl % 1,3 ve 2026'da sadece % 0,6 büyümesini bekliyor; kurum Meksika ekonomisi için daha önce % 1,2 ve % 2,8 büyüme tahmin etmişti. Bunun anlamı Trump nedeniyle Meksika’da ekonomik büyümenin çok sert düşeceği ve halkın fakirleşeceği…

OECD, ABD’nin diğer komşusu Kanada için, daha önce % 2'lik genişleme tahmininde bulunmuşken, şimdi hem 2025 hem de 2026 yılları için sadece % 0,7 büyüme bekliyor. Yani Kanada ekonomisinde büyüme tahminleri yarı yarıyadan bile daha sert düştü.

***

OECD, ABD ekonomisinin bu yıl muhtemelen % 2,2 ve gelecek yıl % 1,6 büyüyeceğini söyledi. Daha önce bu oranlar % 2,4 ve % 2,1 büyüme şeklindeydi. Bunun anlamı, Trump, sadece ticaret ortaklarının ekonomik büyümesine değil, ABD’nin büyümesine de sert darbe vuracak…

***

OECD'nin baş ekonomisti Alvaro Pereira, "Tüm kürede çok yüksek ticaret ve ekonomik politika belirsizliği görüyoruz ve bu durum ekonomilere güven üzerinde zaten olumsuz bir etki yaratıyor. Neredeyse her ülke için büyüme tahminlerimizi düşürmek zorunda kaldık” dedi…

OECD 2025 yılı için küresel ekonomide % 3,3’lük bir büyüme öngörürken Trump etkisiyle bu tahminini % 3,1’e çekmek zorunda kaldı. OECD, önümüzdeki yıl için de % 3,3 büyüme tahmin ediyordu ne var ki bu tahminini de % 3’ düşürdü. Eğer ticaret savaşları sertleşirse ve yükselen tarifler bir şeyleri tetikler ise bu tahminler daha aşağı da düşebilir.

OECD’nin hesaplamaları Kanada ve Meksika’nın ABD’den gelen tüm mallara önümüzdeki ay % 25 gümrük uygulaması ve Çin ithalatına % 20’lik vergilerin sabit kalacağı varsayımına dayanıyor. Eğer karşılıklı artışlar sürer ise OECD tahminleri daha da düşecek… Ancak, yakın gelecekte tarifelerde artışlar olması muhtemel… Başkan Trump, ABD ürünlerine tarife uygulayan veya başka ticaret engelleri koyan herhangi bir ticaret ortağına sözde karşılıklı vergiler uygulamakla tehdit etti ve yeni artışlar için duyuru 2 Nisan'da bekleniyor…

***

OECD, yeni artışların küresel büyüme görünümüne ve ABD beklentilerine çok daha fazla zarar vereceğini söyledi. OECD hesaplamalarına göre gümrük tarifelerindeki her 10 puanlık artış 2026 yılında dünya ekonomilerinde % 0,3 oranında bir düşüşe tekabül edecek.

***

OECD, tüketici enflasyonundaki hızlı artışla birlikte ABD’de gerçek gelirin 3 yıl içinde % 1,25’e kadar düşeceğini öngörüyor. Bunun parasal karşılığı ise her bir hane için 1.600 dolar. Başka bir deyişle her bir Amerikan hanesi 3 yılda satın alma gücünün en az 1.600 dolarını yüksek gümrükler nedeniyle kaybedecek.

***

Trump, başka ülkelere ek gümrükler koyarak Hükümet bütçesine büyük gelirler sağlamayı umuyordu. OECD, gümrüklerden hükümetin kasasına ilave gelir akacağını, ancak daha düşük gelirler, ekonomideki yavaşlama ve diğer aksaklıklar nedeniyle hükümetin birçok gelirini kaybedeceğini, bu nedenle oluşan açıkları kapatmak için ek gelir kaynaklarına, ek vergilere ihtiyaç duyabileceğini açıkladı. Enflasyondaki artış, piyasalardaki yavaşlama ve faizlerde beklenmedik artışlar Amerikan tüketicisinin ve devlet kasasının daha fazla zarar görmesine neden olabilir…

***

Gümrük savaşları bu haliyle kalsa bile tüm dünyada enflasyonda artış olacak. Dünyanın en büyük ekonomilerinde enflasyonun üçte biri civarında daha fazla olması bekleniyor. Bu da merkez bankalarını önlem almaya itecek ki büyüme üzerinde başka bir yük daha karşımıza çıkacak. Bu yüklerin başında ise faiz artışları ve piyasaların daha zor borçlanması geliyor.

Bu yıl herkesin gözü Amerikan Merkez Bankasının, Fed’in üzerinde olacak. OECD, Fed’in 2026’ya kadar faizleri % 4.25-4.50 aralığında tutmasını bekliyor. Oysa ki Trump, faizlerin hızla düşmesini hesap ediyordu. Bir yandan faizleri düşürerek piyasayı canlandırma isteyen Trump diğer yandan gümrükleri ani ve vahşi bir kararla artırarak hem piyasaları yavaşlattı hem de Fed’in faiz indirimlerine engel oldu. OECD’nin bir önceki tahmini Fed’in faizleri % 3,25-3,50 aralığında tutmasıydı. Ancak şimdi tahmin 1 puan yukarı çekildi. Fed’in bu yönde davranması piyasalara ve gelişmekte olan ülkelere ayrı bir yük getirecek. Tüm bunlar doları da artırabilir ve Amerikan ihracatçısına ekstra yük getirerek Amerikan dış ticaret açığının yüksek kalmasına neden olabilir…

***

OECD Avrupa için de büyüme tahminlerini düşürüken, bu hesaplamalara Almanya’nın Salı günü aldığı harcamaları artırma kararı dahil değil. OECD’ye göre Almanya daha fazla harcamak zorunda… Avrupa ekonomilerini Trump kararları fena etkiliyor, etkilemeye devam da edecek. Bu darbeleri bertaraf edecek önlem Almanya’nın artan savunma ve altyapı harcamaları olabilir…

***

Amerika ve Avrupa için oldukça kasvetli öngörüler getiren OECD, Çin için ise büyüme tahminlerini % 4,7’den % 4,8’e çıkardı… Bunun temel nedeni olarak ise Çin hükümetinin aldığı tedbir ve kararları gösterdi…

Sedat Laçiner, Güncel Yazılar
19 Mart 2025