NATO Baltık Denizi Operasyonunu Başlattı

Sedat Laçiner, 18 Ocak 2025

NATO, Salı günü yaptığı açıklamada, Rusya sınırındaki Baltık Denizi bölgesinde kritik altyapıyı korumak için yeni bir devriye ve gözetleme operasyonu başlattığını duyurdu. Kararın gerekçesi, deniz altı kablolarında meydana gelen sabotajlar ve şüpheli-gizemli kopmalar. Baltık denizi’nde başlayan yeni misyonun adı “Baltık Nöbetçisi”.

Batı istihbarat birimlerine göre internet, enerji ve diğer kablolar, Rusya veya Çin bağlantılı gemiler tarafından kasten koparılıyor, hatlar kesiliyor. Batı ülkeleri kopmaların Rus veya Çin bağlantısını kanıtlayabilmiş değil, ancak son 1 yılda yaşanan çok sayıda olayın tesadüf olamayacağı düşünülüyor.

En son birkaç hafta önce Finlandiya'yı Estonya'ya bağlayan bir elektrik kablosu kopmuştu ve Finlandiya bu kabloları kestiğinden şüphelendiği bir petrol tankerini alıkoydu. Ayrıca bölgede dört telekomünikasyon kablosunda da hasar bildirildi. Birçok olayda gemiler olayın kazara olduğunu söylüyor veya hiç sorumluluk kabul etmiyor. Bölge ülkeleri ise Rusya’nın veya Çin’in bu gemileri kaza süsü vererek bölge altyapısına zarar vermeleri için azmettirdiğini düşünüyor.

Bölgede daha önce de Rusya’ya ait doğalgaz boru hattı Nordstream’e sabotaj yapılmış ve hatlar havaya uçurulmuştu. Rusya saldırının arkasında ABD’nin olduğunu söylerken Amerikan kaynakları Ukrayna’yı suçladı.

***

NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, Finlandiya’nın başkenti Helsinki'de düzenlediği basın toplantısında, yeni başlatılan misyonun, firkateynler, deniz devriye uçakları, denizaltı uyduları, uzaktan kumandalı araçlar ve “deniz insansız hava aracı filosu"ndan oluştuğunu açıkladı. Bölge gergin ve NATO baltık bölgesinde Batılı askeri ittifakın varlığını artırmaya çalışıyor.

Genel Sekreter Rutte, kesin rakamları vermekten kaçındı ancak bölgede devriye gezecek gemi sayısının "bir haftadan diğerine farklılık gösterebileceğini" söyledi. Operasyon için belli bir süre belirlenmedi, şimdilik ucu açık görünüyor.

***

Batılı istihbarat birimleri Baltık Denizi’nde ve Avrupa’nın genelinde gizemli sabotajların Ukrayna Savaşı’na paralel olarak çoğaldığını, olayların arkasında Moskova’nın olduğunu iddia ediyorlar. Bu iddiaya göre Rusya, Batı’nın kendisine karşı uyguladığı ambargo ve yaptırımları dengelemek amacıyla Avrupa’da altyapıya saldırılarda bulunuyor. Saldırılar çoğu kez kaza gibi gösteriliyor ve doğrudan Rus ajanlarınca gerçekleştirilmiyor. Saldırıların bir kısmı kundaklama şeklinde yaşanırken en yoğun saldırı şekli hiber saldırılar.

Uzmanların dikkat çektiği bir diğer husus ise Finlandiya ve İsveç’in NATO’ya üye olmasından sonra Baltık Denizi altındaki kablo ve borulara dönük sabotajların artmış olması. Bölge ülkeleri, Rusya’yı kendilerine karşı hibrit bir savaş içinde olmakla ve kendilerini istikrarsızlaştırmaya çalışmakla suçluyor.

Avrupa ülkeleri huzursuz olsa da henüz gündelik hayatı durduracak büyüklükte bir saldırı dalgası gelmedi.

***

Rusya ise iddiaları reddediyor, komplo olmakla suçluyor. "Rusya'yı her şeyden sorumlu tutmaya devam etmek saçmalıktır" diyen Kremlin’e göre Avrupa’Nın başına taş düşse herkes Rusya’dan bilecek…

Finlandiya, geçen ay yaşanan olayda doğrudan Moskova'yı sorumlu tutmadı; ancak Avrupa yetkilileri, "Eagle S" tankerinin Batı ambargosu altındaki Rusya'nın kayıt dışı petrol ve gazını taşıyan "gölge filosunun" bir parçası olduğundan ve hasara çapa sürüklenerek sebep olduğundan şüphelendiklerini açıkladı…

Finlandiyalı yetkililer, polisin gemiye binmemesi durumunda geminin daha fazla hasara yol açabileceğini belirterek, devam eden soruşturma kapsamında mürettebatın bir kısmının seyahat etmesini yasakladı. Geminin durdurulması bu konuda bir ilk. Eğer Baltık ve İskandinav ülkeleri bu tür şüpheli gemileri durdurmaya devam edecek olur ise Rusya ile gerginliğin tırmanması kaçınılmaz duruyor.

***

Birkaç hafta önce, Kasım ayında, Almanya’nın “şüpheli sabotaj” olarak tanımladığı bir olayda ise Finlandiya ile Almanya arasındaki bir su altı iletişim kablosu kesilmişti ve Litvanya ile İsveç'i birbirine bağlayan ayrı bir internet kablosunda daha hasar olduğu bildirilmişti.

Letonya Cumhurbaşkanı Edgars Rinkevics, Baltık Denizi'nden her gün yaklaşık 2.000 geminin geçtiğini ve bu nedenle hepsinin izlenmesinin zor olduğunu, ancak "cesur bir sinyalin" caydırıcılığı artırabileceğini söyledi.

İsveç Başbakanı Ulf Kristersson ise sözlerinde oldukça dikkatliydi: “Bu tür zararların son zamanlarda sayıca artması tamamen kabul edilemez, ancak suçlama konusunda dikkatli olmalıyız. Şimdiye kadar kimseyi hiçbir şey için suçlamıyoruz. Çok sağlam bir kanıt olmadan bunu kolayca yapmayız" diyen İsveç Başbakanının asıl amacı Rusları kızdırmamak. Buna rağmen isveç NATO gücüne 3 gemiyle katılmaktan çekinmiyor. Baltık NATO gücüne Litvanya ve Estonya donanmaları da devriyeleriyle destek verecek.

***

Daha önce defaetle ifade ettiğimiz üzere Baltık Denizi, Rusya için Karadeniz gibi kilit önemde bir yer. Rusya dış dünyaya ağırlıklı olarak bu iki deniz üzerindne çıkıyor. İsveç ve Finlandiya’Nın NATO’ya katılmasındna sonra Rusya, tamamı NATO üyesi ülkelerin deniz sahalarının tam ortasından, daracık bir uluslararası su yolundan dış dünyaya çıkmak zorunda kalıyor.

Sedat Laçiner, Güncel Yazılar, 18 Ocak 2025