Putin - Kim Jong Un Görüşmesi ve Ukrayna Savaşı'nın Pasifik Üzerindeki Etkileri
Sedat Laçiner,
Güncel Yazılar, 7 Eylül 2023
ABD'li yetkililerin bildirdiğine göre Vladimir Putin, Ukrayna'ya yönelik devam eden saldırısını sürdürmek için aktif olarak ek top mermileri arıyor. İran, Kuzey Kore veya başka bir ülke. Top güllesi, füze mermisi artık ellerinde ne varsa… Yeter ki Ukrayna Savaşı’nda mühimmatsız kalan Rus Ordusunun işine yarayabilecek bir şeyleri olsun… Bu durumu Rusya’nın bir acziyeti olarak görmek mümkünse de böylesine sıcak bir savaşta hangi devlet olsa benzeri ihtiyaçlara düşerdi. Bu nedenle Rusya’yı kınamadan önce diğer pek çok devletin de benzeri şeyleri yaşayabileceğini unutmamak gerek…
Rus liderin yakında Kuzey Kore'nin dışlanmış lideri Kim Jong Un ile görüşebileceğini de belirtmekte fayda var. Bu gelişme, küresel otoriter güçler ekseninin Batı çıkarlarına karşı konsolidasyonunun altını çiziyor ve Ukrayna'daki olayların yansımaları Avrupa'nın çok ötesine uzanmaya hazırlanıyor… Kısacası Ukrayna’dan saçılan kıvılcımlar Uzak Doğu’ya kadar uzanıyor… Kuzey Kore, Çin ve Rusya arasındaki ilişkilerin bu derece yakınlaşması ancak ve ancak Ukrayna Savaşı gibi bir savaş sayesinde olabilirdi. Yani Avrupa’daki çatışma Uzak Doğu’da üç devleti kaynaştırıyor. Bu ise Japonya, Güney Kore ve Tayvan gibi komşuları endişelendiriyor. Herkes birbirinden endişeleniyor ve karşı cephede kamplaşma olduğu düşüncesi bu tarafta da kamplaşmaya, bloklaşmaya yol açıyor…
Basında çıkan haberlere göre Başkan Putin ve Başkan Kim'in bu ay gibi erken bir tarihte Rusya'nın Pasifik kıyısındaki Vladivostok'ta bir araya gelme ihtimali var. Bu potansiyel toplantıda, Putin'in Kuzey Kore’den daha fazla silah satın almayı amaçladığı, Kuzey Kore diktatörünün ise nükleer denizaltı teknolojisi edinme ve silah satışından gelir elde etme konusunda istekli olduğu görülüyor. Bir diğer iddia ise Rusya, Kuzey Kore ve Çin'in dahil olduğu potansiyel ortak deniz tatbikatlarına ilişkin müzakerelerin sürdüğü. Eğer bu gerçekleşirse Japonya, Güney Kore ve Amerika donanmalarının karşısında Rusya,Çin ve Kuzey Kore donanmaları ortak tatbikat yapacaklar. Tehlikeli bir bloklaşma…
***
Rusya-Kuzey Kore liderlerinin buluşması, ABD çıkarlarının karşı karşıya olduğu tehdidin küresel boyutlarının açık bir hatırlatıcısı… Sorun Ukrayna veya Avrupa sorunu olmaktan çıkıyor, Asya-Pasifik bölgesi de kaosa itiliyor… Bunu Japonya Başbakanı geçmişte birçok kez hatırlatmıştı aslında. “Ukrayna’da olanlar bizi de etkiliyor” demişti… Süreç hızlandıkça bunu herkes daha iyi görebiliyor. Japonya başbakanı bu bahar başında Kiev'i ziyaret ederken Çin lideri Moskova’ya uzun bir ziyaret yapmıştı. Japonlar bir yana, Çinliler öbür yana…
Asya-Pasifik bölgesi adalarla dolu ve deniz sınırları devletler arasında en büyük anlaşmazlık konusu… Bir ada üzerinde iki, üç, hatta dört devlet hak iddia edebiliyor… Rusya'nın Pasifik bölgesinde, bazıları Japonya'nın da hak iddia ettiği Kuril Adaları'nın militarizasyonu da dahil olmak üzere çeşitli emelleri var. Japonya, tarihi olarak kendisinin olan adaları Rusya’nın işgal ettiğini düşünüyor. Rusya şimdi Japonya’nın burnunun dibindeki bu adaları silahlandırmak istiyor… Rus donanması, Japonya’ya nispet yaparcasına Çin donanmasıyla ortak tatbikat yapıyor… Sular ısındıkça ısınıyor…
Ancak anlaşmazlık sadece Rusya’yla Japonya arasında değil ki; En önemli anlaşmazlık kaynağı Çin’in iddiaları… Çin, Japonya’dan, Tayvan’dan,Filipinler’den,Malezya’dan,Hindistan’dan, kısacası bölgedeki her ülkeden toprak talep ediyor, deniz talep ediyor… Dolayısıyla bölgede her devlet bir diğeri ile ilişkili… Domino taşları gibi… Birine dokununca birçok taş etkileniyor…
***
Avrupalıların en büyük korkusu Rusya’yı Ukrayna’da durduramamak… Rusya, Ukrayna’da muzaffer ayrılırsa sırada hangi devletin olacağını kestitemiyorlar… Benzeri korkular Uzak Asya’da da var… Ukrayna’yı mağlup eden Rusya, Japonya’ya karşı rahat durur mu? Rusya’nın zaferini örnek alan Çin, bölgedeki isteklerini zorla elde eder mi?
***
En başta hatırlattığımız üzere; geleneksel inanışın aksine, Başkan Putin'in Kuzey Kore'ye yönelik teklifleri mutlaka zayıflık anlamına gelmiyor. Kuzey Kore'nin, kendi vatandaşlarına yönelik muamelesiyle kötü şöhrete sahip bir dışlanmış devlet statüsüne rağmen, Putin, özellikle Kiev'e verilen siyasi desteğin azalması durumunda, Ukrayna'da zaferi güvence altına almak için yeterli mühimmatı temin edebileceğine inanıyor… Ayrıca Kuzey Kore-Rusya işbirliği Kuzey Kore’yi ekonomik, siyasi ve askeri olarak güçlendirebilir ve onun siyasi dengelerdeki ağırlığını artırabilir. Böylece Rusya, Pasifik’ta güçlü bir müttefik daha kazanırken Amerika’nın nüfuz sahasını daraltmış olur…
***
Ukrayna’da savaş sürdükçe küresel riskler de artıyor. Ukrayna güçleri Rusya savunmasının ilk hattını kırdıklarını ve önemli bir gedik açtıklarını öne sürüyorlar. Ellerini çabuk tutsalar kendileri ve dünya dengeleri için faydalı olur. Aksi takdirde uzayan bir Ukrayna Savaşı Avrupa’dan Pasifik’e tüm dünyayı her an patlak verebilecek bölgesel ve küresel savaş riskleriyle karşı karşıya bırakacak.
Rusya ise cephede durum parlak olmamasına rağmen zamana oynuyor. Ukrayna güçlerinin savaşı kolayca ve kısa sürede kazanamayacağını düşünen Putin, özellikle 2024 ABD Başkanlık Seçimlerinin sonuçlarını bekliyor. Batı bloğundaki çatlaklar artarsa Ukrayna savunmasız bir şekilde Rusya’nın önüne düşebilir. Kremlin’in planları böyle…
Sedat Laçiner,
Yorumlar
Yorum Gönder